الهام سازگار – ونکوور
اگر استخری را در حیاط خانه داشته باشید، با گذشت روزها و ماه‌ها، با ورود برگ، غبار و خاشاک به استخر، مسلماً شفافیت آب استخر از بین می‌رود و نیاز است آن را تمیز کنید. ذهن ما نیز شبیه استخری است که با ورود اطلاعات روزانه به آن نیاز به پاک‌سازی دارد. مدیتیشن راهی است برای پاک‌سازی ذهن.
شاگردی از استادش پرسید: راز شاد بودن شما در چیست؟ استاد پاسخ داد: من راه می‌روم، غذا می‌خورم، می‌نوشم، می‌خندم… شاگرد گفت: من نیز همین کارها را انجام می‌دهم، اما مثل شما شاد نیستم. استاد پاسخ داد: من زمان غذا خوردن، فقط غذا می‌خورم، هنگام راه رفتن، فقط راه می‌روم و… اما تو هنگام خوردن غذا در افکار خود غوطه‌وری، هنگام نوشیدن، ذهنت در جای دیگری است.
مدیتیشن را می‌توان به‌عنوان ورزش ذهن قلمداد کرد. ورزش تای چی را که ریشه در چین دارد و ورزش ذهنی-بدنی است، «مدیتیشن پویا» نیز می‌نامند.
ورزشکاران همچنین می‌توانند با استفاده از مدیتیشن به‌عنوان تجسم خلاق، از اثرگذاری آن بر پیروزی‌هایشان بهره ببرند. تا آنجا که بیانکا اندرسکو، قهرمان مشهور تنیس زنان، که مدیتیشن را از مادرش آموخته است و از ۱۵ سالگی هر روز آن را انجام می‌دهد، علت اصلی پیروزی‌هایش را مدیتیشن می‌داند. به کمک مدیتیشن، ورزشکاران تمرکز و تصمیم‌گیری بهتری در لحظه، خصوصاً در مسابقات خواهند داشت.
چند تمرین سادهٔ مدیتیشن
۱- ساده‌ترین روش مدیتیشن، بودن در لحظهٔ حال و تمرکز ذهن بر روی انجام کاری است که انجام می‌دهیم. در طول روز تمرین کنید هنگام انجام هر کاری، کنترل ذهن خود را به‌دست بگیرید و فقط بر کار خود تمرکز کنید.
۲- با پشت صاف بنشینید، چشمانتان را ببندید. از دم‌و‌بازدم‌هایتان آگاه باشید. هر زمان که ابرهایی از جنس احساسات، افکار، مکالمات ذهنی، تصاویر ذهنی به آسمان ذهنتان آمد، رهایشان کنید و تمرکزتان را به تنفس خود بیاورید. با هر بار رهایی و آگاه شدن از تنفس، مغز شما در حال دمبل زدن است. این تمرین را روزانه به‌مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه انجام دهید.
۳- برای بعضی افراد مدیتیشن در حالت نشسته و سکون، کسل‌کننده است. اگر جزو این افراد هستید، می‌توانید تمرین زیر را به ترتیب انجام دهید. این تکنیک ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ نام دارد:
به هر شکلی که راحت‌اید، بنشینید. نفس عمیقی بکشید.
الف) پنج چیز را که می‌بینید، نام ببرید. (مثلاً آینه، شمع، مبل…)
ب) چهار چیز را که در تماس با بدن شما هستند، نام ببرید. (مثلاً صندلیِ زیر پا، لباسی که بر تن دارید، فرش زیرِ پا…)
ج) سه چیز را که می‌شنوید، نام ببرید. ( تیک‌تیک ساعت، صدای باران…)
د) دو چیز را که می‌توانید استشمام کنید، نام ببرید. (بوی شمع، بوی گل…)
ه) در نهایت یک چیز را که طعم دارد، نام ببرید. حتی می‌توانید طعمی را که در دهان دارید، احساس و بیان کنید. این تمرین را می‌توانید هر روز صبح بعد از بیدار شدن یا شب قبل از خواب انجام دهید.
جایگاه مدیتیشن در یوگا
در مراحل هشت‌گانهٔ آشتانگا یوگا ۱، مدیتیشن مرحلهٔ هفتم است. ابتدا در مرحلهٔ پنجم، تمرکز حواس صورت می‌گیرد. سپس در مرحلهٔ ششم، فکر تمرکز پیدا می‌کند. ماحصل آن مدیتیشن است که تمرکز توجه است. به‌عنوان مثال: در هنگام ریختن نمک، فواصلی بین دانه‌های نمک وجود دارد و منقطع است (مرحلهٔ ششم). درحالی‌که عسل به‌طور پیوسته ریخته می‌شود که تمرکز توجه را داریم (مدیتیشن). واژهٔ مدیتیشن در زبان لاتین به‌معنای «التیام» است.
مدیتیشن باعث کاهش اضطراب، افزایش اعتمادبه‌نفس، آرامش، شعف درونی، عشق ورزیدن بدون قید و شرط، شکوفایی استعدادهای بالقوه و خلاقیت، افزایش ادراک و بینش جدید است. دانشمندان با اسکن مغز به تأثیرات شگرف و مثبتی که مدیتیشن بر روی سلول‌های مغزی دارد، پی برده‌اند.۲
مدیتیشن این اجازه را به ما می‌دهد که به فضای آرام درونی خودمان وصل شویم و سپس پیغام امنیت را به سیستم عصبی خود برسانیم که نتیجهٔ آن باعث آرام‌سازی سیستم سمپاتیک و فعال‌سازی سیستم پاراسمپاتیک می‌شود. خبر خوب اینکه ما دارای این توانایی هستیم که سیستم عصبی‌مان را از طریق مدیتیشن، شناخت‌درمانی، لمس‌درمانی و… ساماندهی کنیم.
تفاوت ریلکسیشن و مدیتیشن
در ریلکسیشن، استرس و تنش رها می‌شود و نیازی به تمرکز ذهن نیست. بنابراین طبیعی است اگر افکار از ذهن منحرف شود و به سمت احساسات، تخیلات و حتی خواب‌آلودگی متوجه شود.
اما در مدیتیشن ذهن باید هوشیار باشد، زیرا هدف تقویت و تمرکز ذهن است. به‌عبارتی مراقبه هنر بیدار ماندن است در حالی‌که بدن به خواب می‌رود. در مراقبه ما هم آرامش را داریم و هم بیداری.
https://www.instagram.com/yogawith_elham
۱ ۱- یاما ۲- نیاما ۳- آسانا ۴- پرانایاما ۵- پراتی هارا ۶- دارانا ۷- دیانا (مدیتیشن) ۸- سامادی
۲منبع: دانشگاه UCLA
